Faaidada Caafimaad Ee Qumbaha
Qumbaha (coconut) waa midhaha geedka loo yaqaan Cocos nucifera, kaas oo inta badan ka baxa dalalka kuleylaha ah sida Soomaaliya, Indonesia, Filibiin, iyo Hindiya. Qumbuhu wuxuu leeyahay taariikh dheer oo ah in laga faa’iidaysto caafimaad ahaan, cunnada, iyo qurxinta. Waxaa laga helaa maadada la cuno (hilibka qumbaha), saliid (coconut oil), iyo cabitaan ahaan (coconut water). Qumbuhu wuxuu ka mid yahay dhirta nafaqada badan leh, waxaana loo yaqaanaa “miraha mucjisada leh.”
- Wuxuu Kor u Qaadaa Difaaca Jirka
Qumbaha wuxuu hodan ku yahay lauric acid, taasoo leh sifooyin bakteeriyada iyo fayraska ladagaalama. Lauric acid waxay gacan ka geysan kartaa in jirka laga ilaaliyo caabuqyada iyo infekshan-ka, iyadoo kor u qaadaysa awoodda unugyada difaaca.
- Wuxuu Wanaajiyaa Dheefshiidka
Hilibka qumbaha iyo biyihiisa labaduba waxay hodan ku yihiin fiber dabiici ah. Fiber-ku wuxuu caawiyaa habka dheefshiidka isagoo yareeya calool-fadhiga, korna u qaada socodka saxarada. Waxa kale oo uu caawiyaa kobcinta bakteeriyada wanaagga leh ee ku jirta mindhicirka.
- Wuxuu Ka Hortagaa Cudurrada Wadnaha
In kasta oo saliidda qumbaha ay leedahay dufan buuxa (saturated fat), waxay ka kooban tahay dufanka loo yaqaan medium-chain triglycerides (MCTs) oo si dhaqso ah loo isticmaalo jirka halkii uu kaydin lahaa. Daraasado badan ayaa muujinaya in saliidda qumbaha ay kor u qaadi karto kolestaroolka wanaagsan (HDL) iyo inay yarayn karto kolestaroolka xun (LDL), taas oo yareyn karta halista cudurrada wadnaha.
- Wuxuu Yareeyaa Miisaanka Jirka
MCT-yada ku jira qumbaha waxay caawiyaan dedejinta dheef-shiidka waxayna kordhiyaan tamarta jirka. Tani waxay keenaysaa in qofka uu dareemo dhereg waqti dheer ah, taas oo ka hortagta cunista xad-dhaafka ah, si gaar ahna ugu fiican dadka doonaya inay miisaanka dhimaan.
- Wuxuu Hagaajiyaa Maqaarka iyo Timaha
Saliidda qumbaha waxaa loo adeegsadaa si dibadda ah oo loogu nadiifiyo, loo qoyiyo, loona ilaaliyo maqaarka. Waxay si dabiici ah u qoyneysaa maqaarka waxayna yareysaa finan, finan-gududka, iyo dillaaca. Sidoo kale waxay timaha ka dhigtaa mid jilicsan, dhalaalaya, kana ilaalisa qalalka iyo jajabka.
- Wuxuu Daaweeyaa Af-xumo iyo Ilko-xanuun
Isticmaalka saliidda qumbaha si loogu raaxaysto afka (habka loo yaqaan oil pulling) wuxuu yareeyaa bakteeriyada afka ku jirta, wuxuuna ka hortagaa ilko-dilaac, xinjiro, iyo urka afka. Waxaa kaloo la og yahay inay hoos u dhigto finan-baxda ciridka.
- Wuxuu Kor U Qaadaa Tamarta Jirka
Biyaha qumbaha waa cabitaan dabiici ah oo hodan ku ah potassium, magnesium, iyo electrolytes kale. Waxay si dhaqso ah u reebtaa dareeraha jirka laga waayo marka la dhidido, waxayna kordhisaa tamarta jirka. Waxaa si gaar ah ugu fiican dadka isboortiga sameeya ama dadka dareema daal badan.
- Wuxuu Caawiyaa Maareynta Sonkorta Dhiigga
Inkasta oo qumbaha uu leeyahay macaan dabiici ah, wuxuu si tartiib ah u saameeyaa heerka glucose-ka dhiigga, taasoo ka dhigeysa mid habboon in ay cunaan dadka qaba macaanka (diabetes). Fiber-ka ku jira qumbaha wuxuu xakameeyaa sii deynta sokorta ee cuntada, isagoo ka hortagaya kororka degdegga ah ee sonkorta dhiigga.
- Wuxuu Yareeyaa Cadaadiska Dhiigga
Biyaha qumbaha waxay hodan ku yihiin potassium, oo ah macdan muhiim u ah xakameynta cadaadiska dhiigga. Potassium wuxuu yareeyaa saameynta sodium-ka, wuxuuna hagaajiyaa shaqada wadnaha iyo wareegga dhiigga.
- Ka Hortagga Kansarka
Lauric acid iyo antioxidant-yada kale ee ku jira qumbaha ayaa leh awood ay kaga hortagaan free radicals, kuwaasoo sabab u noqon kara unug-burbur iyo kansar. Cilmi baarisyo hore ayaa muujinaya in qumbaha uu yareyn karo halista kansarka mindhicirka iyo kan naasaha.
Gabagabo
Qumbuhu ma aha oo keliya miro la cuno ama laga helo saliid; waa nafaqo buuxda oo jirka ka faa’iidaysto dhinacyo badan. Isticmaalka joogtada ah ee qumbaha — ha ahaato hilibkiisa, biyihiisa, ama saliidda — wuxuu kaa caawin karaa caafimaad wanaagsan, yareynta cudurrada, iyo kor u qaadidda bilicda jirka. Si kastaba ha ahaatee, waxaa muhiim ah in la isticmaalo si dheellitiran, gaar ahaan dadka qaba xaalado caafimaad gaar ah.
